Հարկել տեսանելի հարստությունը համարժեքորեն. Կառավարությունը հաստատել է Հարկային օրենսգրքում փոփոխությունները

Հայաստանի կառավարությունն այսօրվա նիստում հաստատել է «Հարկային օրենսգրքում» փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին ՀՀ օրենքի նախագիծը, որը ներկայացրել է ՀՀ ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը։

Նախարարի ներկայացմամբ, հարկային ոլորտը կարգավորող օրենսգրքում կատարվող փոփոխությունները բխում են ՀՀ կառավարության ծրագրով, Պետական ֆինանսների կառավարման համակարգի 2019-2023 թվականների բարեփոխումների ռազ­մա­վարությամբ (https://bit.ly/2ZJ0WPY), Հարկային բարե­փոխումների հայեցակարգով ամրագրված դրույթներից։

«Առաջարկվող փոփոխություններով հնարավորություն է ստեղծվում հարկել տեսանելի հարստությունը համարժեքորեն»,- ասել է նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը։

Նախարարը մատնանշել է ուսումնասիրության արդյունքները, որոնց համաձայն Հայաստանում անշարժ գույքի հարկ/ՀՆԱ հարաբե­րակ­ցությունը կազմում է 0.2 տոկոս, իսկ անշարժ գույքի հարկ/ընդհանուր հարկային եկամուտներ հարաբերակցությունը Հայաս­տանում դարձրյալ ցածր է՝ 0.74 տոկոս։ Համեմատության համար նշենք, որ անշարժ գույքի հարկ/ՀՆԱ հարաբե­րակ­ցությունը հարևան Վրաստանում կազմում է 1.1 տոկոս, Ռուսաստանում՝ 1.2 տոկոս, ԱՄՆ-ում՝ 2.7 տոկոս։ Իսկ անշարժ գույքի հարկ/ընդհանուր հարկային եկամուտներ հարաբերակցությունը Վրաստանում 4.2 տոկոս է, Ռուսաստանում 5.96 տոկոս։

Հայաստանում այս ցուցանիշի պատճառը, ըստ նախարարի, այն է, որ հարկման բազայի համար հիմք է ընդունվում անշարժ գույքի կադաստրային արժեքը, ինչը էականորեն տարբերվում է շուկայական արժեքից։

Անշարժ գույքի հարկը գանձվելու է համայնքների կողմից և ուղվելու է համայնքային բյուջե։
«Առաջարկվող փոփոխության արդյունքում ակնկալվում է, որ գույքային հարկերի հարկման պոտենցիալը մոտ 4.3 անգամ կաճի, ինչը նշանակում է, որ համայնքներին հնարավորություն կընձեռվի մեծացնել համայնքային բյուջեների եկամուտը», -նշել է նախարարը։

Այս փոփոխությամբ, ըստ նախարարի, 2020 թվականի հուն­վարի 1-ից եկամտային հարկի համահարթ հարկման համատեքստում, հնա­րա­վոր կլինի ապա­հովել պետության՝ վերաբաշխ­ման գործառույթի արդյունավետ իրա­կա­նա­ցումը՝ այդպիսով ապահովելով տարբեր եկամտային խմբերում գտնվող անձանց հարկ­ման արդար ու տրամաբանական համակարգ:

Գործող օրենսդրությամբ մինչև 3 մլն արժեք ունեցող անշարժ գույքի դիմաց հարկ չի գանձվում, սակայն նոր մոտեցումներով, առաջարկվում է ցանկացած արժեք ունեցող գույքի դիմաց հարկել գույքահարկ։ Նախարարը բացատրել է՝ ինչու. «Պետք է փորձել հասնել նրան, որ հարկ վճարողը լինի ոչ միայն շահառու այլ նաև պահանջատեր։ Այսինքն՝ թեկուզ փոքր չափով, բայց վճարում կատարելով համայնքային բյուջե, նաև լինի պահանջատեր համայնքային ծառայությունների տեսանկյունից»։

Կառավարությունում համաձայնության են եկել, որ այս փոփոխությունները ներդրվեն ոչ թե միանգամից, այլ աստիճանաբար՝ 3 տարիների ընթացքում։ Մասնավորապես, առաջարկվում է սահմանել, որ 2021 թվականին վճարման ենթակա կլինի անշարժ գույքի նոր արժեքի և նոր դրույքա­չափերի հիման վրա հաշվարկված հարկի 25 տոկոսը, 2022 թվականին՝ 50 տոկոսը, 2023 թվականին՝ 75 տոկոսը, և նոր համակարգը ամբողջությամբ կներդրվի 2024 թվականից:

minfin.am