Երեւանում բնակարանների շուկան 2013-ին. գների անկման միտումը պահպանվում է

Հաշվի առնելով կարճաժամկետ հեռանկարը' մայրաքաղաքի բնակարանային շուկայում գնողունակության պահանջարկի նվազում է նկատվում: 2007-ից մինչեւ 2012 թթ. բնակարանների առքուվաճառքի գործարքները 9,3 հազարից նվազել են մինչեւ 7,5 հազարի: Նկատենք, որ բնակարանների առաջարկն անհամեմատ գերազանցում է պահանջարկը, ուստի բնակարանների կամ առանձնատների դեֆիցիտ չկա:

Նշված ժամանակահատվածում 1 քմ-ի միջին շուկայական գինը նվազել է 15,7 հազ. դրամով կամ 5,6%-ով: Այդ ցուցանիշը գագաթնակետին է հասել նախաճգնաժամային 2008թ-ին' գրեթե 300 հազ. դրամ քառակուսի մետրի համար: Այս ցուցանիշի համեմատ գների տարբերությունը կոնտրաստային է. անցած տարվա նոյեմբերին անկումը կազմել է 35,2 հազ. դրամ (կամ 11,8%-ով) 1խմ-ի համար:

Դոլարի փոխարժեքը, անկասկած, իր ազդեցությունն ունի գների ձեւավորման վրա: Նշենք, որ 2008-2012 թթ. նոյեմբերի տվյալներով դոլարը Հայաստանում «ամրապնդվել է» ավելի քան 90 դրամով կամ 28,5%-ով: Այս գործոնը նպաստել է ազգային արժույթով գների նվազմանը: Այդ կապն ակնհայտ է ստորեւ ներկայացված գծապատկերից:

Գծապատկերից եւրեւում է, որ 2008թ. նոյեմբերին բնակարանների գների աճը տեղի էր ունենում դոլարի փոխարժեքի նվազման համապատկերում: Այնուհետեւ «կանաչների» կտրուկ «ամրապնդման» արդյունքում բնակարանների գներն սկսեցին նույնքան կտրուկ էլ նվազել: Այնուհետեւ 2010թ. նոյեմբերին դոլարի փոխարժեքի որոշակի անկումն ուղեկցվեց շուկայական գների կարգավորմամբ, այսինքն' անկումը ժամանակավորապես դադարեց: Բացառություն է կազմում անցած տարվա նոյեմբերը, երբ դոլարի փոխարժեքի հետագա աճը չարտացոլվեց մայրաքաղաքային բնակարանների շուկայական գների նվազմամբ: Խնդիրն այն է, որ շուկայում տեղաշարժեր տեղի ունեցան. գնողունակության պահանջարկը թանկարժեք կենտրոնից տեղափոխվեց ծայրամասեր:

Դրանով պայմանավորված' էլիտար Կենտրոնի բնակարանների շուկայական միջին գները կտրուկ նվազեցին, սակայն որոշակի թանկացում նկատվեց ծայրամասերում: Դրա հետեւանքով քաղաքի միջին ցուցանիշը մի փոքր աճեց: Նկատենք, որ այս տեղաշարժերը տեղի են ունեցել բնակարանների առքուվաճառքների գործարքների նվազման պարագայում:

Դոլարային համարժեքով ներկայումս մայրաքաղաքում բնակարանների շուկայական գինը անկման հստակ միտում է ունեցել: Ընդ որում դա նկատվել է Երեւանի բոլոր վարչական շրջաններում, եւ հատկապես կտրուկ' էլիտար կենտրոնում:

Մայրաքաղաքային շուկայում գնողունակության պահանջարկի նվազումը տեղի է ունենում մի շարք գործոնների ազդեցության ներքո: Շուկայում «բումը» նկատվում էր այն տարիներին, երբ ձեւավորվում էր միջին խավը, եւ գնողունակ պահանջարկը ամրապնդվում էր հիփոթեքային վարկավորման համաշխարահային զարգացմամբ: Միանգամայն հնարավոր է, որ իր ազդեցությունն է ունեցել նաեւ Հայաստան հասած գլոբալ ճգնաժամը:

Նոր տարում բնակարանների շուկայական գներում նկատելի տեղաշարժեր հազիվ թե հնարավոր լինի սպասել: «Սիրահայերի» գործոնը հազիվ թե արտահայտվի գների վրա: Շատ բան կախված է դոլարի փոխարժեքից, սակայն այդ ոլորտում եւս ենթադրվում է, որ զգալի փոփոխություններ չեն լինի: Այդ իսկ պատճառով շուկան կզարգանա գնողունակ պահանջարկի նվազման ազդեցության ներքո, ինչն էլ կհանգեցնի դոլարով արտահայտված միջին գների հետագա նվազեցմանը: Բացառված չէ, որ ընթացիկ տարում եւս պահանջարկն էլիտար կենտրոնից տեղափոխվի ծայրամասեր:

Ալբերտ Խաչատրյան

Աղբյուրը՝ news.am