ԵՄ-ն շտապում է օգնել արդյունաբերությանը՝ ռուսական գազի մատակարարումների կրճատման ֆոնին

Եվրոպայում գազի գներն աճել են, բաժնետոմսերի գներն ու եվրոն նվազել են այն բանից հետո, երբ Ռուսաստանը դադարեցրել է գազի մատակարարումը «Հյուսիսային հոսք 1»-ով, հայտնում է Reuters-ը։

ԵՄ կառավարությունները շտապում են միլիարդավոր դոլարների օգնության փաթեթների ընդունման հարցում, որպեսզի կանխեն էներգետիկ ընկերությունների փլուզումը իրացվելիության եւ տնային տնտեսություններին պաշտպանելու թանկացումներից այն բանից հետո, երբ «Գազպրոմը» հայտարարել է, որ կդադարեցնի գազի մատակարարումը «Հյուսիսային հոսք 1» գազատարով՝ անսարքությունների պատճառով:

Էլեկտրաէներգիայի շատ եվրոպական մատակարարներ արդեն սնանկացել են, եւ որոշ խոշոր արտադրողներ կարող են վտանգի մեջ հայտնվել սպառողների համար գների բարձրացումից կամ տոկոսադրույքների հեջավորումից, քանի որ գազի գներն այժմ 400 տոկոսով բարձր են, քան մեկ տարի առաջ:

«Այս իրավիճակն ունի էներգետիկ ոլորտի մի տեսակ Lehman Brothers-ի բոլոր նշանները»,- ասել է Ֆինլանդիայի էկոնոմիկայի նախարար Միկա Լինտիլան՝ նկատի ունենալով ԱՄՆ-ի բանկը, որը փլուզվել է 2008 թվականին եւ ազդարարել համաշխարհային ֆինանսական փլուզումը:

Ֆինլանդիան մտադիր է 10 միլիարդ եվրո, իսկ Շվեդիան՝ 250 միլիարդ շվեդական կրոն տրամադրել էներգետիկ ընկերություններին՝ իրացվելիության երաշխիքների տեսքով։ Գերմանիան, որն ավելի շատ է կախված ռուսական գազից, քան ԵՄ երկրների մեծ մասը, բազմամիլիարդանոց ֆինանսական օգնություն է առաջարկել Uniper էներգետիկ ընկերությանը:

«Կառավարության ծրագիրը վերջին միջոցն է այն ընկերություններին ֆինանսավորելու համար, որոնց հակառակ դեպքում անվճարունակություն կսպառնար»,- հայտարարել է Ֆինլանդիայի վարչապետ Սաննա Մարինը:

Կոմունալ ծառայությունները հաճախ վաճառում են էլեկտրաէներգիան նախապես՝ որոշակի գին ապահովելու համար, սակայն պետք է պահպանեն դեպոզիտի «նվազագույն մարժան» նախքան էլեկտրաէներգիա մատակարարելը: Պահանջվող մարժա-դեպոզիտը կտրուկ աճել է էլեկտրաէներգիայի թանկացման պատճառով, ինչի հետեւանքով ընկերությունները դժվարանում են կանխիկ գումար գտնել պահանջվող մարժան ծածկելու համար:

Երկուշաբթի օրը գազի գինը բազային գինը բարձրացել է 35 տոկոսով եւ տարեկան կտրվածքով ավելի քան 400 տոկոսով այն բանից հետո, երբ ուրբաթ օրը Ռուսաստանը հայտարարել է, որ «Հյուսիսային հոսք 1»-ի սարքավորումների արտահոսքը նշանակում է, որ այն փակ կմնա տեխնիկական սպասարկման եռօրյա ընդմիջումից հետո:

Եվրոպական ֆինանսական շուկաները ցնցվել են այդ լուրերից։ Եվրոյի փոխարժեքն հասել է 20 տարվա նվազագույնին։

ԵՄ մի քանի երկրներ գործարկել են արտակարգ իրավիճակների պլաններ, որոնք կարող են հանգեցնել էներգիայի նորմավորման եւ ռեցեսիայի մտավախությունների բորբոքման՝ ինֆլյացիայի եւ տոկոսադրույքների աճով:

Եվրոպայի որոշ էներգատար արդյունաբերություններ, ինչպիսիք են պարարտանյութերի եւ ալյումինի արտադրողները, արդեն կրճատել են արտադրությունը: Արդյունաբերության մյուս ճյուղերին վառելիքի հսկայական վճարներ են սպառնում:

«Մատակարարումը դժվար է ապահովել, եւ գնալով ավելի դժվար է փոխարինել գազի յուրաքանչյուր «կտոր», որը չի գալիս Ռուսաստանից»,- ասել է Aurora Energy Research-ի հումքային ապրանքների ավագ մասնագետ Ջեյկոբ Մանդելը:

ԵՄ էներգետիկայի նախարարները սեպտեմբերի 9-ին կհանդիպեն, որպեսզի քննարկեն էներգակիրների գների աճը զսպելու տարբերակները, ներառյալ գազի գնի սահմանաչափերը եւ էներգետիկ շուկայի մասնակիցների համար արտակարգ վարկային գծերը, ասվում է փաստաթղթում, որին ծանոթացել է Reuters-ը:

Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը կիրակի օրը հայտարարել է, որ Գերմանիան՝ ԵՄ տնտեսական կենտրոնը, պատրաստվում է գազի մատակարարումների ամբողջական դադարեցմանը։ Գերմանիան գտնվում է գազի վթարային եռափուլ ծրագրի երկրորդ փուլում: Երրորդ փուլում կլինի ոլորտի որոշակի նորմավորում։

Այլընտրանքային մատակարարումների մրցավազքում Գերմանիան տեղադրում է հեղուկացված բնական գազի (ՀԲԳ) ժամանակավոր տերմինալներ՝ որպես ժամանակավոր միջոց, քանի դեռ կառուցում է մշտական օբյեկտներ, որպեսզի կարողանա գազ բերել հեռվից:

«Այս պահին կան բազմաթիվ հնարավորություններ՝ փոխարինելու այս (ռուսական) գազը ներմուծվող ՀԲԳ-ով, բայց երբ եղանակը ցրտի, Եվրոպայում եւ Ասիայում պահանջարկը կսկսի աճել»,- ասել է Մանդելը:

Նորվեգիան, որը եվրոպական խոշոր արտադրող է, ավելի շատ գազ է մղում եվրոպական շուկաներ, սակայն չի կարող լրացնել Ռուսաստանի թողած բացը:

Օգոստոսին Գերմանիայի Ցանցային դաշնային գործակալության նախագահ Կլաուս Մյուլլերը հայտարարել էր, որ եթե նույնիսկ Գերմանիայի գազի պահեստարանները 100 տոկոսով լցված լինեն, դրանք 2,5 ամսից դատարկ կլինեն, եթե ռուսական գազի հոսքերն ամբողջությամբ դադարեցվեն:

Գերմանիայում պահոցները ներկայումս շուրջ 85 տոկոսով լցված են, մինչդեռ ամբողջ Եվրոպայում պահոցները անցյալ շաբաթ հասել են 80 տոկոսի նպատակային ցուցանիշին:

news.am